രാവിലെ സ്നാനം ചെയ്യുന്നതിന് ധര്മ്മശാസ്ത്രങ്ങളില് നാല് ഉപനാമം കൊടുത്തിട്ടുണ്ട്.
1. മുനിസ്നാനം:- രാവിലെ 4 മണിയ്ക്കും 5 മണിക്കും ഇടയില് കുളിച്ചാല് അതു മുനി സ്നാനം; സര്വ്വോത്തമം. മുനിസ്നാനം സുഖം, ശാന്തി, സമൃദ്ധി, വിദ്യ, ബലം, ആരോഗ്യം, ചേതന ഇവ പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു.
2. ദേവസ്നാനം:- രാവിലെ 5 മണി മുതല് 6 മണിയുടെ ഇടയില് – ഉത്തമം. ദേവസ്നാനം ജീവിതത്തില് യശസ്സ്, കീര്ത്തി, ധനം, വൈഭവം, സുഖം, ശാന്തി, സന്തോഷം ഇവ പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു.
3. മാനവ സ്നാനം:- രാവിലെ 6 മണി മുതല് 8 മണിയുടെ ഇടയില് – സാമാന്യം. മാനവ സ്നാനം കാമ സഫലത, ഭാഗ്യം, നല്ല കര്മ്മസുഖം, പരിവാരങ്ങളില് ഐക്യം, മംഗള മയഫലം പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു.
4. രാക്ഷസീ സ്നാനം:- രാവിലെ 8 മണിക്കു ശേഷം കുളിക്കാന് പാടില്ല. രാക്ഷസീ സ്നാനം. ദരിദ്രത, ഹാനി, ക്ലേശം, ധനഹാനി, പാരവശ്യം ഇവ പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു. അതു കൊണ്ട് മനുഷ്യന് 8 മണിയ്ക്കു ശേഷമുള്ള സ്നാനം വര്ജിക്കേണ്ടതാണ്.
നിത്യവും കുളിക്കുക എന്നതു മലയാളികളുടെ ശീലമാണ്.
രാവിലെ സൂര്യനുദിക്കും മുന്പു കുളിക്കണം.
വൈകിട്ട് സൂര്യാസ്തമയത്തിനു മുന്പു മേല് കഴുകാം, തല കുളിക്കരുത് എന്നാണ് ആയുര്വേദ വിധി.
തണുത്ത വെള്ളത്തില് കുളിച്ചാല് ഉന്മേഷം വര്ധിക്കും.
പഴയ കാലങ്ങളില് കുളത്തിലും നദിയിലും മറ്റും ആയിരുന്നു ആളുകള് അധികവും കുളിച്ചിരുന്നത്.
കുളിയും സന്ധ്യാവന്ദനവും സൂര്യനമസ്കാരവും അന്നു പതിവായിരുന്നു.
ഇന്ന് ഇതു കുളിമുറിയിലൊതുങ്ങി. മുങ്ങിക്കുളിക്കേണ്ടവര്ക്കു ബാത്ത് ടബ് ആകാം.പക്ഷേ ഷവറിലെ കുളി ശ്രദ്ധയോടെ വേണം. ശിരസ്സിലേക്ക് ആദ്യമേ തണുത്ത വെള്ളം ഒഴിക്കുന്നതു നന്നല്ല.
ആദ്യം നനയേണ്ടതു പാദം മുതല് മുട്ടു വരെയാണ്.
കുളത്തിലേക്കും മറ്റും നാം ഇറങ്ങി ചെയ്യുമ്പോള് ഉള്ളം കാലില് നിന്നു ശിരസ്സ് വരെയുള്ള നാഡിയിലൂടെ ശരീരം തണുക്കാന് പോകുന്നു എന്ന സന്ദേശം ശിരസ്സില് എത്തിയിരിക്കും.
ശരീരത്തിന്റെ റിഫ്ലക്സ് ആക്ഷന് അനുസരിച്ച് ശിരസ്സ് തയാറായി ഇരിക്കുകയും ചെയ്യും.
അതിനാല് സ്ഥിരമായി ശ്വാസംമുട്ട്, വലിവ്, ജലദോഷം, പനി എന്നിവ ഉണ്ടാകുന്നവരും നീരുവീഴ്ച, മേലുവേദന എന്നിവ വരുന്നവരും കുളി ഈ രീതിയില് മാറ്റിയാല് നന്ന്.
നളദമയന്തിക്കഥയില് നളനെ ശനി ബാധിച്ച കഥ പറയുന്നുണ്ട്. കാലു കഴുകിയപ്പോള് ഉപ്പൂറ്റിയില് വെള്ളം വീണില്ല എന്നും ശനി അതിലൂടെ അദ്ദേഹത്തിലേക്കു പ്രവേശിച്ചു എന്നുമാണു കഥ.
ശരീരം ശുദ്ധമല്ലെങ്കില് രോഗങ്ങള് മാത്രമല്ല വരുന്നത് എന്നും ഈ കഥ സൂചന നല്കുന്നു. ക്ഷേത്രദര്ശനം നടത്തും മുന്പു കുളിക്കുന്ന പതിവും നമ്മുടെ നാട്ടില് പതിവാണ്. ഇന്നും ചില ക്ഷേത്രങ്ങളില് ആളുകള് കുളിച്ച് ഈറനോടെ ദര്ശനം നടത്തുന്നതു കാണാം.
എണ്ണതേച്ചു കുളിക്കാന് പണ്ടൊക്കെ നല്ല ദിവസം നോക്കുമായിരുന്നു. ഇന്നത്തെപ്പോലെ നിത്യവും എണ്ണ തേച്ചു കുളി പണ്ടില്ലായിരുന്നു. പുരുഷന്മാര് ബുധനാഴ്ചയും ശനിയാഴ്ചയും എണ്ണ തേച്ചു കുളിക്കാം. മറ്റു ദിവസങ്ങള് പാടില്ല. കറുത്ത വാവിനും വെളുത്ത വാവിനും എണ്ണ തേക്കാന് പാടില്ല. ചതുര്ദശി, പ്രതിപദം, ഷഷ്ഠി, അഷ്ടമി, ദ്വാദശി എന്നിവ ഒഴിവാക്കണം. തിരുവാതിര, ഉത്രം, തൃക്കേട്ട, തിരുവോണം എന്നീ നക്ഷത്രങ്ങളും നന്നല്ല. ജന്മനക്ഷത്രം, അനുജന്മനക്ഷത്രം, ഉപവാസദിവസം എന്നിവയൊക്കെ എണ്ണ തേച്ചു കുളിക്കാന് പാടില്ലാത്ത ദിവസങ്ങളാണ്. കുട്ടികള്ക്കും വൃദ്ധന്മാര്ക്കും രോഗികള്ക്കും ഇതു നോക്കേണ്ടതില്ല. സ്ത്രീകള്ക്കു ചൊവ്വാഴ്ചയും വെള്ളിയാഴ്ചയും എണ്ണ തേച്ചു കുളിക്കാം. തിങ്കളാഴ്ചയും ഭര്ത്താവിന്റെ ജന്മനക്ഷത്രദിവസവും എണ്ണ തേച്ചു കുളിക്കാന് പാടില്ല എന്നാണ് ആചാരം.
മരണവീട്ടില് പോയി വന്നാല് ആദ്യം കുളിക്കണം എന്നതു പണ്ടു മുതലേ ഉള്ള ആചാരമാണ്. മൃതശരീരത്തില് നിന്നുള്ള അണുക്കള് നമ്മുടെ ദേഹത്തു നിന്നു കളയാന് ആണ് ഇങ്ങനെ ചെയ്യുന്നത്. കുളിച്ചു വസ്ത്രം മാറി ധരിക്കുകയും വേണം. കുളികഴിഞ്ഞാല് ആദ്യം തുടയ്ക്കേണ്ടതു മുതുകാണ്. അതു കഴിഞ്ഞേ മുഖം തുടയ്ക്കാവൂ.